De impact van de psycholoog

Een collega attendeerde mij op een aflevering van het programma Het Israel van Heertje en Bromet. Een werkelijk waar schitterend programma.

Na dit programma geboeid te hebben gekeken drong het nog maar eens tot mij door: de invloed van een psycholoog of coach is verstrekkend. En heeft veel impact op de mensen die zij ondersteunen.

Mijn stelling: de bril waardoor de psycholoog kijkt heeft verstrekkende gevolgen voor de wijze waarop en de mate waarin iemand (niet) geholpen wordt.

Het gaat mij trouwens niet om de Zionistische discussie in dit programma. Wat mij vooral intrigeert is de impact die een psycholoog of coach heeft op de levens van mensen die hij of zij ondersteunt. En die impact kan heel erg groot zijn.

De denkbeelden en uitgangspunten van de psycholoog bepalen, denk ik, in erg belangrijke mate de manier waarin iemand geholpen wordt. En zich geholpen voelt. Of, andersom: iemand kan naar aanleiding van de onderliggende aannames die de psycholoog hanteert ook niet, of minder goed uit de coaching komen. Als een psycholoog de wereld ziet als rot en verdorven, en niet als ontwikkelbaar of mooi, dan betekent dit ook iets voor de wijze waarop hij of zij anderen benadert.

Het is echt de moeite waard om de hele aflevering te kijken.

En als je alleen de impact van de psycholoog wil ervaren, kijk dan minuten 22:12 tot 30:17 en minuten 35:54 tot 43:38. Vorm je eigen beeld.

Wanneer Raoul Heertje, een volgens mij intelligente en zelf-reflexieve man, aangeeft dat hij zich uit principe niet door angst laat leiden en hij zichzelf niet als slachtoffer van de situatie wil zien ontstaat er een fascinerend gesprek met de gerenommeerde psychologe Yael Doron. Zij reageert tegengesteld: om van een trauma af te komen moet je jezelf eerst tot slachtoffer van de situatie uitroepen! Dit adagium herhaalt zij een aantal keren. En deze kijk op zaken legitimeert zij met de opmerking ‘als psycholoog weet ik dat’.

Ok … Als je haar visie analyseert zegt zij zoiets als: om lastige situaties achter je te laten, om überhaupt te kunnen groeien moet je jezelf eerst tot slachtoffer van de situatie bombarderen. Een – genuanceerd uitgedrukt – opvallend vertrekpunt voor een psycholoog die mensenlevens blijvend beïnvloedt.

Mijn suggestie: ken de denkbeelden en uitgangspunten op basis waarvan een psycholoog of coach werkt.

Terwijl het mij niet gaat om de inhoudelijke stellingname, kan ik het toch niet laten mijn kijk te geven: ik kan mijzelf uitstekend vinden in de basishouding van Heertje. Wij zijn geen slachtoffer van de situatie. Ik denk dat het gezonder is om de ruimte tussen stimulus en respons op te zoeken en jezelf niet te nestelen in aangeleerde hulpeloosheid om zo aan jezelf te kunnen werken.

Ik verwacht trouwens dat Raoul Heertje zijn gesprek van een afstandje kan bekijken. En weet dat zowel hij als de psychologe elk hun eigen waarheid hebben. Maar, hoe werkt dit bij anderen? Bij mensen die ook bij de psycholoog komen en deze overstijgende, relativerende kwaliteiten niet, of in mindere mate hebben? Wat zijn dan de implicaties?

Mijn vragen: hoe kijk jij naar de invloed van de psycholoog? En, wat roept dit programma bij jou op? Welke persoonlijke ervaringen heb jij in dit kader?