Logica brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal

In PS las ik dit weekend een prachtig artikel over verbeelding. Het sprak tot de verbeelding. Ik schreef er onderstaand artikel over. Je leest over:

☑️ Wat verbeelding wel en niet is.

☑️ Hoe het je kan helpen én hoe het eventueel belemmert.

☑️ De link met persoonlijkheid.

Kees de Jonge

Als kind had ik, net als de schrijver van het artikel, één favoriet boek: Kees de Jongen. Geschreven door Theo Thijssen. Het gaat over Kees Bakels, een dromerige jongen die zichzelf bewierookt via zijn dagdromen, waarin hij iedere keer als redder van de situatie uit de bus komt. Zijn verbeeldingskracht zorgt dat hij zich gelukkig en belangrijk voelt, al ziet het er in de realiteit toch meestal iets anders uit. Het boek maakte zo’n indruk omdat ik mezelf toch wel aardig herkende in deze Kees.

Verbeelding

Verbeelding kan een manier zijn om te ontsnappen aan een tekort dat je voelt in de echte wereld. En in je verbeelding heb je zoveel als je je maar kan voorstellen van hetgeen je in de echte wereld niet hebt. Geld, genegenheid, aandacht, werk. Dus, verbeelding biedt een uitgelezen kans om te ontglippen aan de realiteit.

Al kan je verbeelding ook zien als startpunt van verandering, van ander gedrag. Als vertrekpunt voor persoonlijke ontwikkeling. In therapie en degelijke coaching trajecten ook wel exposure in vitro genoemd: het in gedachten oproepen van bedreigende situaties om zo met en met de situatie real life aan te kunnen door er dan achter te komen dat het allemaal niet zo akelig is als je je had verbeeld.

Of je kan een, in ieder geval tijdelijke, uitweg via verbeelding vinden als je je in een benaderde situatie bevindt. Zoals in de legendarische film La Vita è bella waarin Guido zijn zoontje Giosué voorhoudt dat de ergst denkbare gruwel – een concentratiekamp – een complex spel is, waarin de gevangenen spelers zijn die meedoen voor een hoofdprijs.

Verbeelding gaat zeker niet alleen over vluchten voor de realiteit. Het gaat ook over kunnen onthouden hoe de dingen waren. Zoals de tijd voor corona. En zo tot hoop komen. En hoop doet leven.

Toekomst

Verbeelding is ook ons vermogen om een beeld te vormen van een mogelijke toekomst. Zo is verbeelding – verpakt via bijvoorbeeld fantasieën en dromen – een cruciale fase binnen de appreciative inquiry ontwikkelaanpak van organisaties die ik dikwijls hanteer bij AC&T Consulting.

Mensen met een sterke verbeeldingskracht zijn minder snel overmand door de realiteit, omdat ze zich deze al voorstelden voordat ‘ie er überhaupt was. Al is het ook zo dat als je doorschiet in verbeelding dit je ook tot flink belemmerende gedachten en overtuigingen kan brengen. En op die manier bij jezelf doemscenario’s in je hoofd plant, nog voordat er feitelijk iets heeft plaatsgevonden.

Balans

Het pleidooi van Damiaan Denys is in dit kader in het oog springend: “genoeg fantasie om tot verheffing te komen, maar niet zoveel dat de wereld een spookslot wordt met complotten en gevaren in elk hoekje. Ermee omgaan, dat is nuttig. Daarmee wordt de fantasie dat troostend licht dat vergezelt op donkere wegen. Dat laatste lukt door veel te praktiseren”.